Gelişen, Gelişmekte olan ve Gelişmiş bütün ekonomilerde; firmaların yapması gereken öncelikli projeksiyonun “Nakit Akışı” olması gerektiğini her zaman irdelerim. Ancak Nakit Akışı Projeksiyonlarının içeriğinde yer alan “Ürün Gamı” da oldukça önemlidir. Firmanın faaliyette bulunduğu sektörün içinde payını arttırmaya çalışması da temel ticari kuraldır. Ancak bunun mutlaka “Nakit Akışı” projeksiyonu çerçevesince planlanması gerekmektedir. Bu nedenle teknoloji ile planlamaların ve projeksiyonların beraber değerlendirilmesi çok değerli ve önemlidir.
“Pazarın Kaymağını“ alma tabirini üniversite yıllarındaki “İşletme Politikaları” dersinden hatırlarım. Final sorusu “Benetton Neden Türkiye’ye geliyor?” olarak 1986’da gündemi takip ediyordu. Firmalar için en zor olan ürün gamını yenilemek, genişletmek ve yeni ürünler eklemektir. Ürün gamının eskimesi, rakiplerin çoğalması ve marka değerinin de azalması sonuçları ile karşı karşıya kalmak, çözümlenmesi ve aşılması gereken sorunlardır.
Bu nedenle “AR-GE Faaliyetleri” için gerekli finansmanı ayırmak, “Nakit Akışı” projeksiyonlarında yer almasını sağlamak önemlidir. Özellikle ekonomik anlamda problemli yılların ardından “açacak güneş”in umutla ticari açıdan beklendiğini her zaman yaşayarak hissediyoruz. Fiilen “AR-GE Faaliyetleri” daha da önemli hale gelmektedir. “Ürün Gamı” 2022 ve sonrasında ne olacak sorusu da bu duruma paralel gelişmekte ve gündemi belirlemektedir. Teknolojik gelişmelere göre “Ürün Gamı”nı belirlemek, “Nakit Akışı” projeksiyonlarının gelir gider dengesi açısından da önemli fon kazanımları yaratacaktır.
2022 yılı ve sonrasında insanların hayatlarına dokunmak daha da öne çıkmaktadır. Bireysel konfor öne çıktıkça, kişisel kullanım ve tercihlerin de öne çıktığı unutulmamalıdır. Buna göre öne çıkan konu başlıkları ise şu şekilde belirlenebilir: İKLİM, SAĞLIK, ENERJİ, MEKÂN, ULAŞIM, SANAL DÜNYA, BESLENME…
İKLİM
*Yelkenli Konteyner Taşımacılığı
Konteyner taşımacılığında kullanılan deniz taşıtlarının toplam sera gazı emisyonunun %3’ünü ürettiği belirtilmektedir. Gemilerin, saldıkları yakıtların nedeni olan asit yağmuru başlı başına kirlilik kaynağıdır. Bu nedenle konteynerlerde yelkenli gemi günlerine dönebileceği konusunda araştırmalar yapılmaktadır. Bu durumda yakıtta %20 civarında tasarruf olacağı belirtilmektedir. Maliyette sağlanan avantajın yanı sıra “İKLİM” açısından da önemli bir avantaj oluşturabilir. Fransa ve Japonya’da bu yönde çalışmalar ise son aşamasına gelmiş; Teleskopik Sert Yelkenler ve Kanat Yelkenlerin kullanılması planlanmaktadır.
*Isı Pompaları
Isınmadaki karbon yakıtların bir diğer alternatifi ise ısı pompalarıdır. İçerideki ısıyı dışarı atarak soğutan buzdolabı sisteminin tersi bir prensip ile çalıştığı belirtilmektedir. Dışarıdaki ısıyı emerek iç mekânlara transfer ediyormuş. Isı pompaları tükettiği her 1 KW elektrik için 3 KW ısı verebiliyorlar. Üstelik küçülerek, heybe büyüklüğünde dekoratif bir duruma gelen ürünün 2022 yılında ABD’de pazara çıkacağı söylenmektedir.
SAĞLIK
*Bileklik Klinik
Pandemi koşullarının, uzaktan tıbbi konsültasyonların sayısını arttırdığı yönünde çalışmalar var. Akıllı saatler ki ben de kullanıyorum, birçok tıbbi incelemeyi gerçekleştirmekte. 2022’nin kandaki oksijen, kan basıncı, kandaki glikoz ve alkol seviyesi, vücut sıcaklığı ve EKG gibi ölçümleri yapabilen yeni sensörlerin devreye girmeye başladığı bir yıl olacağı belirtilmektedir.
*Kişiye Özel Diyet ve Beslenme
Diyet sürekli olarak hayatımızda ancak birçok diyetin kişiye yarayıp yaramadığı konusunun net olmadığı da yapılan araştırmalar ile ortaya konulduğu belirtilmekte. Her insanın metabolizmasının farklılıklar içermesi nedeni ile kişiselleştirilmiş özel beslenme programlarının uygulanması gerektiği düşünülmekte. Bu nedenle de yazılımları, uygulamaları, testleri ve uzaktan egzersiz önerilerini, takiplerini ve yaşam faktörlerini içeren projeler oluşturulmuştur. Cilde yerleştirilen bozuk para büyüklüğünde cihazların pazara çıkmaya 2022 yılında başlayacağı planlanmaktadır.
* Kaliteli Uyku Düzeni
Dünyanın yazılım merkezi olan Silikon Vadisi bir zamanlar uyumamakla öğünürmüş. Artık uykuyu optimize etmeye çalışıyorlar. Bu nedenle uyku kalitesini kaydeden yüzükler ve kafa bantları, uykuya dalmayı kolaylaştıran yatıştırıcı ses cihazları, ısıtabilen ve soğutabilen yataklar ve en doğru zamanda uyandıracak teknoloji içeren akıllı çalar saatler var. Google 2021’de uyku izleme tabletini piyasaya sürmüştü. Amazon’da benzer ürünlerin satışı ise 2022’de başlıyormuş.
ENERJİ
* Nükleer Santraller
Nükleer tartışmaları, karbon yakıtlardan kurtulma çabası ile alevlendi. Hem lehinde hem de karşısında olanlar var. Fransa yeni nesil küçük nükleer santralleri destekliyor. Modüler santral projelerine ve hidrojen enerjisine kaynak ayırdı. ABD’de zincir santraller inşa etmek isteyen şirketler var. Almanya ise 2022’de tamamen nükleere son verecek.
* Hidrojen Yakıtlar
Hidrojen yakıtlı uçaklar pazarda gelecek arayışına girdi. Sadece su salan hidrojen yakıtlı uçakların 2022’de Hollanda ve ABD’de deneme uçuşlarına başlayacağı belirtilmektedir. Uçaklar 20 ila 40 kişilik planlanmakta. Turizm açısından da son derece kullanışlı ve maliyeti düşürücü bir olanak olabileceği belirtilmektedir.
MEKÂN
*3D Baskı Evler
3D baskı ile artık her ürün basılabiliyor. Böylece çizim, grafik, tasarım, ön plana çıkıyor. Şimdi de mimarlar 3D baskı evlerin küçük modellerinin üç boyutlu yazıcıdan çıkışlarını yapıyorlar ve binanın kendisi olabilir mi konusu üzerinde çalışıyorlar. ABD’de 15 çevre dostu ev ve 100 konuttan oluşan bir projenin 2022 yılında tamamlanacağı belirtilmektedir.
* Uzay Turizmi
Turizm şimdi de uzaya açılıyor. Ay turizmi artık uzak değil. Virgin Galactic ve Space X ile birlikte 2022 yılında 3 firma daha uzaya turist götürmeyi planlıyor. Tabi bu da Aya hiç inilmediği konusunda ki şehir efsanelerini nasıl etkiler bilinmez. Ayın üzerinde meteor düşmeleri nedeni ile oluşan maden zenginliği konusu da diğer bir kaynak. Belki böylece uzay turizmi birçok bilinmezi de çözebilir.
ULAŞIM
* Taksi Probleminin Havada Çözümü
Çocukluğumuzun çizgi filmlerinde gördüğümüz, geleceğe doğru projeksiyonlardaki uçabilen araçlar şimdi gerçekleşmektedir. Dikey iniş ve kalkış yapabilen elektrikli uçakların yapılmaya başlandığı belirtilmektedir. Dünyanın pek çok yerinde 1-2 yıla kadar birçok firma ticari kullanım sertifikası almaya hazırlanıyormuş. 2022 yılında test uçuşlarının da başlayacağı belirtilmektedir.
* Kurye Hizmetleri
Kargo ve kurye sektöründe pandemi koşulları ile artan sektörel hacmin AR-GE ile daha teknolojik hala geldiği görülmektedir. 2021 yılında bazı ülkelerde yeni kurulların devreye girmesi ile 2022 yılında “DRONE” yolu ile “Kargo Teslimatının” hızlanacağı belirtilmektedir. İrlanda’da “DRONE” ile kitap, yemek ve ilaç dağıtımını önce ülkeye, daha sonra da İngiltere’ye yapmaya başlayarak, hizmet alanını arttırmayı planlamaktadır. Google’ın kardeş firması Wing ABD, Avustralya ve Finlandiya’da test teslimatları yapmaya başlamış.
SANAL DÜNYA
* Sanal Gözlük Pazarı
Y ve Z Kuşağı derken, sanal dünyanın artık hayatımızın odağında olması beklenmektedir. 2021 yılında atılım yaşayan sektör, “Sanal ve Arttırılmış Gerçeklik” ile Facebook ve yeni yatırımı “Metaverse” ile tanıştı. Sadece 2019 yılında 14 milyon adet arttırılmış gerçeklik (AR) ve sanal gerçeklik (VR) cihazı satıldı. Küresel AR ve VR pazarında, satışların 2022 yılında 210 milyon dolara ulaşması beklenmektedir.
* Egzersiz Yılı
Pandemi koşullarında, doğrudan spor olanaklarının sanal ortamlara kayması sonucunda, etkinlikler de arttı. Bu konuda sürekli yeni gelişmeler oluyor ve fitness özellikleri olan bir üst modelin çıkması beklenmektedir. Evde olanakları bireysel olarak arttıran bu sistemin piyasasının çok gelişeceği öngörülmektedir.
* Dikey Tarım
Tarımsal alanların daha etkin kullanılması için yapılan düzenlemelere ek olarak, giderek yaygınlaşan dikey tarım çiftliklerinde bitkiler kapalı kontrollü bir ortamda üst üste tepsilerde yetiştiriliyor. Böylece yerden de tasarruf sağlanıyor. Enerji maliyeti yük olmaya deva etse de verimliliği yüksek led tasarruf aydınlatmaların tasarrufu sağladığı belirtilmektedir Dikey çiftlikleri alıcılara yakın yerlerde kurma olanağı lojistik açıdan tasarruf sağlıyor. Su kullanımı düşük, zararlı böcekleri dışarıda tutmanın daha kolay olması açısından, tarım ilacı kullanımının gerekmediği söylenmektedir.
Bu sektörlerin global ekonomik koşullarının yanı sıra, firmanız açısından özel ürün gamı planlamalarını tespit etmeniz gerekmektedir. Her zaman aktif AR-GE çalışmalarına önem veren firmaların; Kuantum Bilgisayarı, NFT, 5G, Kripto Paralar, Robotik ve Otomasyon, yapay zekâ ve makine öğrenimi ile siber saldırılara karşı hackerlar ve CSO’lar, yani üst düzey güvenlik yöneticileri konusunda da bilgi toplamasını, düşünmesini ve planlamalar yapmasını öneririm.
Ama günün sonunda “Nakit Yönetimi Projeksiyonlarının” ön planda olduğu ve periyodik olarak kontrol edildiği süreçlere önem vermeyi sakın bırakmayın.
Mutlu Yıllar…
Bülent Esatoğlu
CFO Finansal Hizmetler A.Ş.
Finans Koordinatörü
