Kar Nedir? Nasıl Elde Edilir?
Her bir ticari firmanın ana hedefi kar etmektir. Kar, firmanın sürekliliğini sağlayabilmesi için gerekli olan katma değerdir.
Kar, bir faaliyet döngüsünü tamamladıktan sonra elde edilir.
Üretici Bir Firma İçin Faaliyet Döngüsü
– Stok (hammadde, yarı mamul) girişi
– Üretim
– Satış
– Tahsilat
– Ödeme
Şeklindedir. Bu döngünün sonunda elde kalan artı değer, kardır.
Nakit Akışı Nedir?
Nakit akışı;
– Sermaye
– Yabancı kaynak
– Alım vadesi
– Satış vadesi
– Kar
İle matriks ilişki neticesinde faaliyet döngüsü içinde, yaratılan artılar veya eksiler olarak açıklanabilir.
Nakit Akışının Terse Dönmesi
Satışlar karlı yapılsa bile, faaliyet döngüsü içerisinde nakit akışı terse dönebilir.
Nakit akışının terse dönmesi durumunda ihtiyaç duyulan finans kaynağının bulunamaması firmanın sürekliliğini olumsuz etkiler.
Ödemeleri karşılayamayan kaynak yapısı, firmanın taahhütlerini yerine getirmesine engel teşkil eder.
Nakit akışında yaşanan bu sıkıntı, firmanın piyasadan borçlanmasını, bankalardan kaynak sağlamasını zorlaştırır.
Netice itibariyle döngü tamamlanıp kar edilecek olsa dahi, nakit akışında yaşanan bu sıkıntı firmanın sürekliliğini kısıtlar ve beklenmedik sıkıntılara sürükleyebilir.
Kaynak İhtiyacı
Faaliyet döngüsü içerisinde gereksinim duyulan kaynak ihtiyacı, çoğu zaman karın çok üzerinde seyretmektedir.
Aşağıdaki örnekte görüleceği üzere yılda 12 milyon TL satış hacmine sahip olan bir ticaret firmasının, %5 karlılık ile yıllık brüt karı 600 bin TL’dir.
Satış vadesi ile alış vadesi arasında 60 gün fark oluştuğu kabulü ile firmanın faaliyetlerini sürdürebilmesi için gerekli olan işletme sermayesi ihtiyacı 1,9 milyon TL’dir.
YILLIK SATIŞLAR TOPLAMI | 12.000.000 | TL |
BRÜT KARLILIK | 5% | |
MUTLAK BRÜT KAR | 600.000 | TL |
YILLIK GİRDİ MALİYETİ | 11.400.000 | TL |
ALIM VADESİ | 30 | GÜN |
SATIŞ VADESİ | 90 | GÜN |
VADE FARKI | 60 | GÜN |
İŞLETME SERMAYESİ İHTİYACI | 1.900.000 | TL |
Nakit akışının dengeli olabilmesi için bu firmanın 1,9 milyon TL kaynağa ihtiyacı vardır. Bir yıllık faaliyet döngüsü sonunda ise firma sadece 600 bin TL brüt kar kaydedebilecektir.
Kaynak İhtiyacını Arttıran Unsurlar Nelerdir?
– Faaliyet hacmindeki artış
– Satış vadesinin uzaması
– Alım vadesinin kısalması
– Yatırım
– Stok artışı
– Zarar
Nakit akışı için gerekli olan kaynak ihtiyacını arttıran unsurlardır.
Nakit Akışının Önemi
Yılda 12 milyon TL satış gerçekleştiren firmanın, satışlarını iki katına çıkartması, gerekli olan işletme sermayesinin de aynı oranda artmasına neden olacaktır (diğer unsurlarda değişiklik olmaması durumunda).
Bu noktada, satabilmek kadar satmak için gerekli olan kaynağı sağlayabilmek de önemlidir.
Görüldüğü üzere, her ne kadar ticari bir firmanın ana hedefi kar etmek ise de, hedeflenen karlılık için nakit akış dengesinin korunması önemlidir.
Nasıl Satarız Değil, Nasıl Finanse Ederiz…
Bu kapsamda, firmanın satış strateji belirlenirken, yalnızca “ne satarız?” değil aynı zamanda “nasıl finanse ederiz?” sorusunun sorulması ve karşılaşılabilecek birçok olumsuz etkene göre sorunun cevabının bulunması önemlidir.
Nakit Akış Yönetiminin Önemi
Mali sıkıntı içinde olan firmaların ortak sorunu, nakit akışlarında yaşadıkları sorunlardır. Nakit akışının orta ve uzun vadeli olarak projekte edilmemesi, karşılaşılabilecek nakit sıkışıklığın önceden öngörülememesine ve zamanında gerekli önlemlerin alınamamasına neden olmaktadır.
Sonuç olarak, bir firma zarar etse dahi nakit akışının kuvvetli olması koşuluyla mali sıkıntı yaşamadan faaliyetlerini sürdürebilir. Nakit akışında yaşanacak dengesizlik ise büyük emeklerle hayatını sürdüren firmalarımızın sonunu hazırlayabilir.
Özgür Saygı
CFO Finansal Hizmetler A.Ş. Kurucu Ortağı